ပယ္ဖ်က္သင္႔သည္႕စနစ္ေဟာင္း၊ ေခတ္ေဟာင္းမွ ဥပေဒမ်ား

တစ္ရက္ The Voice Weekly မွ အယ္ဒီတာ အဖြဲ႕ဝင္ တစ္ဦးႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္ မီဒီယာႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ျပ႒ာန္း ထားရွိၿပီးျဖစ္သည့္ ဥပေဒမ်ားအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးရန္အေၾကာင္း တိုက္ဆိုင္ခဲ့ပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္က ၁၈၆၁ ခုႏွစ္ ကတည္းက ရွိခဲ့ၿပီးျဖစ္ေသာ မီဒီယာႏွင့္ ဆိုင္သည့္ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ပိုင္း ပိုမို ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႔သတ္ လာေသာ မီဒီယာဥပေဒမ်ား အေၾကာင္း ေျပာျပရာ စကားလမ္းေၾကာင္း သင့္သြားၿပီး The Voice Weekly ၏ အယ္ဒီတာက ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ႏွင့္ မကိုက္ညီ ေတာ့သည့္အတြက္ ပယ္ဖ်က္သင့္ေသာ ဥပေဒမ်ား အေၾကာင္း ေဆာင္းပါးေရးသားရန္ အႀကံေပး ေျပာဆိုလာသျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္က အခ်ိန္ရလွ်င ္ေရးပါမည္ဟု ကတိျပဳခဲ့သည္မွာ တစ္လေက်ာ္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ကြၽန္ေတာ္ မအားလပ္သျဖင့္ မေရးႏိုင္ခဲ့ပါ။The Voice Weekly မွ ကိုေက်ာ္ဆန္းမင္းက ႀကံဳ ေတြ႔တိုင္း ေမးျမန္းေနသျဖင့္ ေရးသားရန္ တြန္းအားတစ္ရပ္ ျဖစ္လာၿပီး ဤေဆာင္းပါးကို ေရးသားရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဥပေဒသမိုင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံဥပေဒသမိုင္းကိုေလ့လာပါက -
(၁) ျမန္မာမင္းမ်ားလက္ထက္ဥပေဒမ်ား
(၂) အဂၤလိပ္ကိုလိုနီေခတ္ဥပေဒမ်ား
(၃) ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္း မခံရမီအထိ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီေခတ္တြင္ ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ ဥပေဒမ်ား
(၄) ၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း အာဏာသိမ္း ယူၿပီးေနာက္ ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီေခတ္ ဥပေဒမ်ား
(၅) ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္မွ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အတြင္း ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ ဥပေဒမ်ား
(၆) ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ တပ္မေတာ္မွ ထပ္မံအာဏာ သိမ္းယူၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေနစဥ္ ကာလ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းပိုင္း အထိ ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ ဥပေဒမ်ားႏွင့္
(၇) ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လေနာက္ပိုင္း လက္ရွိျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွ ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ဥပေဒမ်ား
ဟူ၍ အပိုင္းခုနစ္ပိုင္း ခြဲျခားေလ့လာမွသာ ျပည့္စံုမည္ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ ကြၽန္ေတာ္၏ ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ ဥပေဒသမိုင္းကို တင္ျပရန္ မဟုတ္ဘဲ မည္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို ပယ္ဖ်က္သင့္ေၾကာင္း ေရးသားမည္ျဖစ္၍ ဥပေဒ သမိုင္းေၾကာင္းကို အက်ယ္ခ်ဲ႕ မတင္ျပေတာ့ဘဲ ပယ္ဖ်က္သင့္သည့္ ဥပေဒမ်ား အေၾကာင္းကိုသာ အဓိကထား ေဆြးေႏြး တင္ျပသြားပါမည္။

ျမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္ ဥပေဒမ်ား
ျမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္တြင္ ရွင္ဘုရင္မွ ျပ႒ာန္း သတ္မွတ္ သည့္ ရာဇသတ္ ဥပေဒႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္အလာ ထံုးစံကို အေျခခံ ျပ႒ာန္းသည့္ ဓမၼသတ္ ဥပေဒ ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စား ရွိၿပီး ရွင္ဘုရင္ ေခတ္ ကုန္ဆံုး သြားသည္ႏွင့္ ရာဇသတ္ဥပေဒ မ်ားလည္း ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားၿပီး ဓမၼသတ္ ဥပေဒမ်ားကား ယေန႔အထိ က်င့္သံုးေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ ဓမၼသတ္ ဥပေဒမ်ားအေပၚ အက်ယ္ ေဆြးေႏြးတင္ျပရန္ မရွိပါ။

အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီေခတ္ ဥပေဒမ်ား
အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီေခတ္ ဆိုရာတြင္ ျမန္မာျပည္ ကိုလိုနီလက္ ေအာက္ က်ေရာက္သည့္ အခ်ိန္ကာလမ်ား မတူညီပါ။ ျမန္မာျပည္ ေတာင္ပိုင္း (တနသၤာရီႏွင့္ ရခိုင္) ပထမဦးစြာ က်ေရာက္ၿပီး ဒုတိယ ရန္ကုန္ႏွင့္ ေအာက္ပိုင္း ေဒသမ်ား က်ေရာက္၍ ေနာက္ဆံုး ၁၈၈၅ ခုႏွစ္တြင္ မႏၲေလး အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံလံုး က်ေရာက္ခဲ့သည္။

အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီအစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ရာတြင္ စနစ္က်သည့္ အဂၤလိပ္တို႔ ထံုးစံအတိုင္း ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္း၍ အုပ္ခ်ဳပ္ပါသည္။ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္မတိုင္မီ ျမန္မာျပည္ကို အိႏၵိယႏိုင္ငံ ၏ ျပည္နယ္အျဖစ္ ထားရွိ၍ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ သီးျခား ကိုလိုနီႏိုင္ငံ တစ္ခုအျဖစ္ ခြဲျခား၍ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါသည္။ အိႏၵိယ၏ ျပည္နယ္အျဖစ္ ထားရွိ အုပ္ခ်ဳပ္ေနစဥ္ အတြင္း အိႏၵိယႏိုင္ငံ အတြက္ ကိုလိုနီအစိုးရက ျပ႒ာန္းသမွ် ဥပေဒမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ အလိုလို အက်ဳံးဝင္ သက္ဆိုင္ပါသည္။ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္ အိႏၵိယ၏ ျပည္နယ္အျဖစ္မွ ခြဲထုတ္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာျပည္ အတြက္ သီးသန္႔ျပ႒ာန္းေသာ ဥပေဒမ်ားလည္း ရွိပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္က ကိုလိုနီအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ ကာလ အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ ဥပေဒ အမ်ားအျပား ရွိရာ ထိုဥပေဒမ်ား အနက္ အဂၤလိပ္တို႔၏ အက်ဳိးစီးပြား အတြက္ ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ
ဥပေဒမ်ား၊ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာသည့္ ေခတ္စနစ္ ႏွင့္ မကိုက္ညီသည့္ ဥပေဒမ်ား အမ်ားအျပား ရွိေနရာ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီ ေခတ္အတြင္း ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ ဥပေဒမ်ားအနက္ ပယ္ဖ်က္ သင့္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွ ေလ့လာသံုးသပ္ ေနေၾကာင္း ၾကားသိ ရပါသည္။

ကိုလိုနီေခတ္ ဥပေဒအားလံုး ပယ္ဖ်က္ရန္ သင္႔/ မသင္႔
ကိုလိုနီ အစိုးရက ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ ဥပေဒမ်ား ျဖစ္သည္ဆိုသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ကိုလိုနီေခတ္ ဥပေဒအားလံုးကို ပယ္ဖ်က္ရန္ မသင့္ေၾကာင္း ေျပာလိုပါသည္။ ကိုလိုနီေခတ္ အတြင္း အမ်ားျပည္သူ အက်ဳိးအတြက္ ရည္ရြယ္၍ ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ အခ်ဳိ႕ေသာ ဥပေဒမ်ားမွာ လံုးဝ ပယ္ဖ်က္ရန္ မသင့္ဘဲ ဆက္လက္ က်င့္သံုးရမည့္ ဥပေဒမ်ား ရွိေနပါသည္။ (ဥပမာ - ၁၈၆၁ ခုႏွစ္တြင္ ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ (Penal Code) ရာဇသတ္ႀကီးဥပေဒ၊ ၁၈၉၈ ခုႏွစ္တြင္ ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ ရာဇဝတ္ က်င့္ထံုး ကိုဓ ဥပေဒ (Criminal Procedure Code)၊ ၁၈၅၉ တြင္ ျပ႒ာန္း ခဲ့သည့္ တရားမ က်င့္ထံုး ကိုဓ ဥပေဒ (Civil Procedure Code) (၁၉၀၈ ခုႏွစ္တြင္ အသစ္ ျပန္လည္ ေရးဆြဲသည္။) ၁၈၇၂ ခုႏွစ္တြင္ ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ သက္ေသခံ ဥပေဒ (Evidence Act) စသည့္ ဥပေဒမ်ားမွာ လံုးဝ ပယ္ဖ်က္၍ မရႏိုင္ေသာဥပေဒမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ အလားတူ ပယ္ဖ်က္၍ မရေသာ ေနာက္ထပ္ ဥပေဒမ်ား ရွိပါေသးသည္။

၁၉၄၈ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီေခတ္ ဥပေဒမ်ား ပထမဆံုး ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီေခတ္ ၏ အႀကိဳ ဥပေဒမွာ ျမန္မာတို႔ ကိုယ္တိုင္ ေရးဆြဲ ျပ႒ာန္းသည့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံ ဥပေဒ ျဖစ္ပါသည္။ (၂၄-၉- ၁၉၄၇) ေန႔တြင္ အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္း ခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ အသည္းႏွလံုး သဖြယ္ အေရး ပါလွေသာ ျပည္သူ႔ဆႏၵျဖင့္ ေရးဆြဲထားသည့္ အဆိုပါ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒႀကီးကို ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မတ္လ တြင္ စစ္အာဏာရွင္ တစ္စု၏ ဖ်က္သိမ္းျခင္း ကို ခံခဲ့ရပါသည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ တပ္မေတာ္မွ အာဏာမသိမ္းမီ အထိ ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ ဥပေဒမ်ား အမ်ားအျပား ရွိရာ ထိုဥပေဒမ်ား သည္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို အေထာက္အကူ ျပဳသည့္ ဥပေဒမ်ား ျဖစ္၍ ပယ္ဖ်က္ရန္ မလိုအပ္ဘဲ လိုအပ္သလို ေခတ္ႏွင့္ညီေအာင္ ျပဳျပင္၍ ျပန္လည္ က်င့္သံုးၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ေခတ္စနစ္ႏွင့္ မညီေတာ့သည့္ ဥပေဒမ်ား ကိုမူ ပယ္ဖ်က္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ - ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ တြင္ ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ အေရးေပၚ စီမံမႈ အက္ဥပေဒ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း ေရာင္စံု သူပုန္မ်ား ထေနၿပီး အစိုးရက တစ္ႏိုင္ငံလံုး ကို အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္သည့္ အေျခအေန မရွိ ေတာ့သည့္ အတြက္ အေရးေပၚ အေျခအေန အရ ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ ဥပေဒ ျဖစ္ရာ အေရးေပၚ အေျခအေန လြန္ေျမာက္ သည္ႏွင့္ အဆိုပါ ဥပေဒကိုလည္း ပယ္ဖ်က္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

သို႔ေသာ္လည္း အဆိုပါ ဥပေဒသည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရတို႔က မိမိတို႔အား ဆန္႔က်င္သည့္ ျပည္သူမ်ား ကို အလြယ္တကူ ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္၍ ႀကီးေလးေသာ ျပစ္ဒဏ္မ်ား ေပးႏိုင္သည္ ျဖစ္သည့္
အေလ်ာက္ အေရးပါသည့္ လက္နက္ ကိရိယာ တစ္ခုဟု မွတ္ယူၿပီး မဖ်က္သိမ္းဘဲ ယေန႔အထိ အသံုးျပဳ ေနသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ (အဆိုပါ ၁၉၅ဝ ျပည့္ႏွစ္ အေရးေပၚ စီမံမႈ အက္ဥပေဒ ကို ပယ္ဖ်က္ သင့္ေၾကာင္း အခြင့္သင့္လွ်င္ အက်ဳိးအေၾကာင္း ခိုင္လံုစြာ ေရးသား တင္ျပသြားပါမည္။)

၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ၁၉၇၄ ခုႏွစ္အတြင္း ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီမွ ျပ႒ာန္းခဲ့သည္႕ ဥပေဒမ်ား ဒီမိုကေရစီ စနစ္ႏွင့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဒီမိုကေရစီ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းကာ အာဏာ သိမ္း၍ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ စစ္အာဏာရွင္ တစ္ဦးက ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ (၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အၾကားရွိ) ဥပေဒမ်ား ကို အမ်ားအျပား ပယ္ဖ်က္ ရမည္ဟု ထင္ျမင္ ယူဆပါသည္။

ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ျပန္သြားမည္ဟု တပ္မေတာ္ အပါအဝင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုး ရွိ ျပည္သူမ်ားက သေဘာ တူညီၾကၿပီး ျဖစ္၍ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ အၾကား ေရးဆြဲ ထားေသာ ဥပေဒ အေတာ္မ်ားမ်ား ကို ပယ္ဖ်က္ရန္ လိုအပ္ ေနပါသည္။ (ဥပမာ - ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ပံုႏွိပ္ သူမ်ားႏွင့္ ထုတ္ေ၀သူမ်ား ဥပေဒသည္ လံုးဝ မရွိသင့္ေသာ ဥပေဒ တစ္ရပ္ ျဖစ္ပါသည္။)

၁၉၇၄ ခုႏွစ္မွ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အထိ ၾကားကာလ ဥပေဒမ်ား
၁၉၇၄ ႏွင့္ ၁၉၈၈ ၾကားကာလ မွာ ဆိုရွယ္လစ္ တစ္ပါတီ အာဏာရွင္ စနစ္ျဖစ္ရာ ထိုေခတ္တြင္ ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ ဥပေဒ အမ်ားစု သည္ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေရး စနစ္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေနသည္ ျဖစ္၍ ပယ္ဖ်က္ရန္ လိုအပ္ ေနပါသည္။ ဥပမာ - လမ္းစဥ္ပါတီကို ကာကြယ္သည့္ ဥပေဒ၊ ဆိုရွယ္လစ္ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ေႏွာင့္ယွက္ဖ်က္ဆီး လိုသူမ်ား၏ အႏၲရာယ္မွ ကာကြယ္သည့္ ဥပေဒ စသည္ တို႔မွာ ေခတ္စနစ္ႏွင့္ လုံးဝ မဆီေလ်ာ္ေသာ ဥပေဒမ်ား ျဖစ္ပါသည္။

စကား အလ်ဥ္းသင့္၍ ဆရာေမာင္ဝံသ ၏ စကား တစ္ခုကို ေျပာျပ လိုပါသည္။ ဆရာေမာင္ဝံသက ဆိုရွယ္လစ္ ေခတ္တြင္ ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ ခဲ့သည့္) ႏိုင္ငံေတာ္အား ေႏွာင့္ယွက္ ဖ်က္ဆီးလိုသူ မ်ား၏ ေဘးအႏၲရာယ္ မွ ကာကြယ္သည့္ ဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္း၍ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္အား ေႏွာင့္ယွက္ ဖ်က္ဆီးလိုသူ မ်ား၏ ေဘးအႏၲရာယ္ မွ ကာကြယ္သည့္ ဥပေဒကို အစားထိုး ျပ႒ာန္းကာ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ ေနမႈ ကို ဆန္႔က်င္ ေနသူမ်ား အား အေရးယူ သင့္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခ်က္ သည္ အေရး ပါလွသျဖင့္ ျပည္သူမ်ား ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ား အေလးထား စဥ္းစား သင့္ပါေၾကာင္း တင္ျပ လိုပါသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွ ၂ဝ၁ဝ ျပည္႕ႏွစ္ အထိ ၾကားကာလ ျပ႒ာန္းခဲ့သည္႕ ဥပေဒမ်ား
၁၉၈၈ မွ ၂ဝ၁ဝ အၾကား ျပ႒ာန္းခဲ့သည့္ ဥပေဒ အမ်ားစုတြင္ ျပည္သူလူထု ကို အလြန္ အမင္း ဖိႏွိပ္သည့္ ဥပေဒမ်ား ရွိခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။ အဆိုပါ ဥပေဒမ်ားကို ျပ႒ာန္းခဲ့သူ တပ္မေတာ္ အရာရွိႀကီး မ်ားကိုယ္တိုင္က ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေရး စနစ္သာလွ်င္ ျပည္သူမ်ား အလိုလားဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာတူ လက္ခံ၍ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေရး စနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ ေပးခဲ့သည္ ျဖစ္ရာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ႏွင့္ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္ အၾကား ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ႏွင့္ မကိုက္ညီသည့္ ဥပေဒမ်ား ကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေယဘုယ် သေဘာတင္ျပ လိုပါသည္။

ေခတ္အလိုက္ ဥပေဒ တစ္ခုခ်င္းကို မည္သည့္ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ဖ်က္သိမ္း သင့္ေၾကာင္း သို႔မဟုတ္ ေခတ္စနစ္ႏွင့္ အညီ ျဖစ္ေစရန္ ျပင္ဆင္ သင့္ေၾကာင္း အခြင့္ သင့္ပါက ဆက္လက္ ေရး သား ေဖာ္ျပ သြားပါမည္။

By The Voice Weekly