ဗုဒၶဘာသာကို ပစ္မွတ္ထားတိုက္ခိုက္လာေသာ မြတ္ဆလင္အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားေၾကာင့္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွရွိ မြတ္ဆလင္စီးပြားေရးသမားသူေ႒းမ်ား၏ အနာဂတ္ စိုးရိမ္ဖြယ္ရွိေန

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ Cox’s Bazaar အနီးမွာ
ၿဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေတြကုိ
အစၥလာမ္ အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႔ ေတြက ျပဳ
လုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ Cox’s Bazaar နဲ႔

ပန္း၀ါလုိ႔  ေခၚတဲ့
Ramu ေဒသတ၀ုိက္မွာအၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈေတြ ေၾကာင့္လူ၂၀၀ေက်ာ္ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။
ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေသာဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြ မီးရိႈ႔ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရ ပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပုိင္ေတြက အဲဒီေဒသမွာ ပုဒ္မ ၁၄၄ ညမထြက္ရ အမိန္႔ထုတ္ထားၿပီး မသကၤာသူ တခ်ဳိ႕ကုိလည္း မၾကာေသးခင္ နာရီပုိင္းအတြင္းကပဲ ဖမ္းဆီးလုိက္တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ အဓိကစျဖစ္တဲ့ ေနရာက ေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွာ Ramu လုိ႔ေခၚၿပီး ျမန္မာေတြက ပန္း၀ါလုိ႔ ေခၚတဲ့ၿမိဳ႕မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီေဒသမွာ အစၥလာမ္ အစြန္းေရာက္ တခ်ဳိ႕က ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြ၊ ဘုရားေတြအပါအ၀င္ စာသင္ေက်ာင္း နဲ႔လူေနအိမ္ေတြကိုလူအုပ္စုဖဲြ႔ၿပီးရုတ္တရက္၀င္ေရာက္မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

အခုခ်ိန္ထိ ေနာက္ဆုံးရရွိတဲ့သတင္းေတြအရကေတာ့ မီးဒဏ္ကုိ မေရွာင္ႏုိင္တဲ့ ဗမာရခိုင္အဘိုးအို (၃)ဦးနဲ႔ အဘြားအုိတဦး၊စုစုေပါင္း၅ဦးထက္မနည္းေသဆုံးခဲ့တယ္လို႔သိရပါတယ္။

အစပုိင္းမွာ ပန္း၀ါၿမိဳ႕မွာသာ ပုဒ္မ ၁၄၄ ညမထြက္ရအမိန္႔ထုတ္ထားေပမယ့္ ဒီကေန႔ ေန႔လည္ပုိင္းကစၿပီး Cox’s Bazaar လုိ႔ေခၚတဲ့ ဖေလာင္းခ်ိတ္ ေဒသမွာပါ ညမထြက္ရ အမိန္႔ ထုတ္ျပန္လုိက္သလုိ႔ မသကၤာသူ အေတာ္မ်ားမ်ားကုိလည္း ဖမ္းဆီးထားတယ္လုိ႔ အေျခအေနေတြကုိ အနီးကပ္ ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အေျခစုိက္ ရခုိင္အမ်ဳိးသမီး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ဥကၠဌေဒၚျမရာဇာလင္းကေျပာပါတယ္။

 ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရအေနနဲ႔ အစြန္းေရာက္မူဆလင္ေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မယ့္ စီမံခ်က္ကို ႀကိဳတင္ရရွိထားခဲ့ ေပမယ့္ ကာကြယ္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ထားတာ မေတြ႔ရပါဘူး။  ျဖစ္ရပ္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္ပြားၿပီးမွသာ ၀တ္ေက်တန္းေက်        ထလုပ္တာမ်ိဳးျဖစ္တယ္လို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ မွာ အစၥလာမ္ကိုးကြယ္သူအမ်ားစုရွိေနတာေၾကာင့္ တစ္ျခားဘာသာေတြကို တန္းတူထားဆက္ဆံတာ မေတြ႔ရ ပါဘူး။ အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ထံုးစံအတိုင္း ဘာသာေရးခဲြျခားဖိႏွိပ္မႈေတြရွိေနပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ၊ထိုင္း၊ကေမၻာဒီးယား၊လာအိုစတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ ဘာသာေရးကိုးကြယ္မႈ မွ်မွ်တတ ရွိတဲ့အေၾကာင္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ဘာသာေရးအကဲခတ္ေလ့လာသူေတြက ၀န္ခံေျပာဆိုထားပါတယ္။

အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီလိုမ်ိဳးဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ေတြေၾကာင့္ ေသေၾကဒဏ္ရာရမႈေတြ၊ တိုက္ခိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ေန႔စဥ္ျဖစ္ေပၚေနတာျဖစ္တယ္လို႔လဲ အဆိုပါအဖဲြ႔က သံုးသပ္ထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရခိုင္ေဒသမွာျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ အခုဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာျဖစ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘဂ္လားေဒ့ရွ္အစိုးရက ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိဘူးလို႔သံုးသပ္ထားပါတယ္။

အခင္းျဖစ္ျဖစ္ၿပီးခ်င္း ေနာက္တေန႔မနက္ တနဂၤေႏြေန႔မွာေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးကုိယ္တုိင္ အခင္းျဖစ္ပြားတဲ့ေနရာကုိ အေျခအေနေတြ သြားေရာက္ စစ္ေဆးခဲ့တယ္လုိ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အေျခစုိက္ The Daily Star သတင္းဌာနက ၀ါရင့္သတင္းေထာက္ Abdul KaramAzadကေျပာျပပါတယ္။

“မေန႔က မနက္အေစာႀကီးမွာပဲ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးကုိယ္တုိင္ အခင္းျဖစ္တဲ့ ေနရာကုိ ခ်က္ခ်င္းသြားခဲ့ပါတယ္တဲ့။ ဒီတုိက္ခုိက္မႈေတြဟာ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ၿပီး အကြက္က်က် ျပဳလုပ္တဲ့ တုိက္ခုိက္မႈ ေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ ၀န္ႀကီးက ေျပာခဲ့ပါတယ္တဲ့။

ဒီတုိက္ခုိက္မႈကုိ အစၥလာမ္ စစ္ေသြးႂကြေတြက ဦးေဆာင္ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္လုိ႔ အစုိးရဖက္က ရည္ညြန္း ေျပာဆုိေနပါတယ္တဲ့။ ဒါ့အျပင္ ရုိဟင္ဂ်ာအုပ္စုေတြလည္း ဒီတုိက္ခုိက္မႈမွာ ဆက္ႏြယ္ပါ၀င္မႈရွိတယ္လုိ႔ အစုိးရကေျပာတယ္လုိ႔ AbdulKaramAzadကေျပာသြားတာပါ။

”တုိင္းျပည္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ ပ်က္ျပားေအာင္ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႔ေတြက ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ၿပီး ဒီအၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈေတြကုိျပဳလုပ္တာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အာဏာပုိင္ေတြကေျပာပါတယ္။

စေနေန႔ညက အေျခ အေနေတြ အေတာ္ေလး ဆုိးရြားခဲ့ေပမယ့္ အာဏာပုိင္ေတြဖက္က ပုဒ္မ ၁၄၄ ညမထြက္ရအမိန္႔ ထုတ္ျပန္ လုိက္တာနဲ႔ လုံၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြ အခ်ိန္မွီ တုိးျမင့္ ခ်ထားလုိက္ႏုိင္တာေၾကာင့္ မေန႔ တနဂၤေႏြေန႔က စၿပီး အေျခအေနေတြဟာျပန္လည္တည္ၿငိမ္ေနၿပီလုိ႔ေဒသခံေတြကေျပာပါတယ္။

ပန္း၀ါလုိ႔ေခၚတဲ့ Ramu နဲ႔ Cox’s Bazaar ေဒသေတြမွာရွိတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြအျပင္ ဒါကာၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း၃ေက်ာင္းကိုလည္း မူဆလင္ အစြန္းေရာက္အဖဲြ႔တစ္ဖဲြ႔ကဖ်က္ဆီးဖို႔လုပ္ေဆာင္ ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရအေနနဲ႔ အခုလိုမ်ိဳးအၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔အေသးစိတ္ ေျဖရွင္း တင္ျပဖို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တရားရံုးခ်ဳပ္ကေတာင္းဆိုထားပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြရဲ႕အေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ့ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြ အထြဋ္အျမတ္ထားတဲ့ ကုိရမ္က်မ္း စာအုပ္ကုိ ေစာ္ကားရာေရာက္ေစတဲ့ ဓါတ္ပုံကုိ Facebook အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမွာ တင္လုိက္တဲ့အတြက္ အခုလုိ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တာလုိ႔ ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အဲဒီလုိ ေျပာဆုိမႈအေပၚ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစုိးရကုိယ္တုိင္က ယုံၾကည္မႈမရွိပဲ၊ အၾကမ္းဖက္ဆူပူမႈျဖစ္ေအာင္ တမင္အကြက္ဆင္ လုပ္ေဆာင္တယ္လုိ႔ ယူဆေနတဲ့အေၾကာင္း ၀ါရင့္သတင္စာဆရာ Abdul Karam Azad က ေျပာပါတယ္။

အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္တို႔၏ အထြတ္အျမတ္ထားရာ ကိုရမ္က်မ္းစာအုပ္အား မဖြယ္မရာ ေစာ္ကားထားသည့္ပံုေဖ့စ္ဘြတ္ စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာၿပီးေနာက္ ထိုပံုကို ဗုဒၶဘာသာဝင္ လူငယ္တဦးက တင္သည္ဟု စြပ္စြဲကာ ေဒါသထြက္ေနေသာ လူအုပ္မ်ားက ေဒသတြင္းရွိ ဗုဒၶဘာသာ ေက်ာင္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ေစတီ ၁ဝ ခုေက်ာ္ကို စက္တင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔ည သန္းေခါင္အခ်ိန္က ေကာ့ဘဇားခ႐ိုင္၊ ပင္းဝါရြာႀကီး (ေခၚ) ရာမူး Ramu ေဒသတြင္စတင္တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီအၾကမ္းဖက္မႈမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေန သည္ဟုညႊန္းဆိုသည့္အစီရင္ခံစာတခုကိုလက္ခံရရွိထားေၾကာင္း ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီး မိုဟီအူဒင္ ခန္း အလမ္ဂီးရ္ Mohiuddin Khan Alamgir က ေျပာဆို လိုက္သည္။ ၀န္ႀကီးမိုဟီဒင္ခန္း အလမ္ဂီးရ္က ဒီအျဖစ္အပ်က္ဟာအလြန္ ပဲ အက်ည္းတန္၊အရုပ္ဆိုးတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ႀကီးပြားခ်မ္းသာေနတဲ့ မူဆလင္အမ်ားစု ေရရွည္အက်ိဳးစီးပြားကိုထိခိုက္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏိုင္ငံေတြမွာရွိေနၾကတဲ့ ျပည္သူလူထုအမ်ားစုအေနနဲ႔ အခုအခါမွာ မူဆလင္ဆန္႔က်င္ေရးစိတ္ဓာတ္ ေတြျပင္းထန္ေနပါတယ္။ အစၥလာမ္ကိုးကြယ္သူေတြရဲ႕ ကုန္ပစၥည္းေတြ ၀ယ္ယူအသံုးမျပဳေရး၊ အစၥလာမ္ေတြရဲ႕ စားေသာက္ဆိုင္ေတြမွာ ၀င္ေရာက္မစားေသာက္ေရးနဲ႔ မူဆလင္အမ်ားစုရဲ႕ အႏၲရာယ္ကကာကြယ္ေရးအတြက္ ဘက္ေပါင္းစုံမွ ဆန္႔က်င္ေရးေတြလုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ လႈံ႕ေဆာ္မႈေတြျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။

ကမၻာႀကီး တည္ၿငိမ္မႈ ကင္းမဲ့ေအာင္အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြ၊ အထူးသျဖင့္အစြန္းေရာက္ မူဆလင္အၾကမ္းဖက္ သမားေတြက လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္တာေၾကာင့္ မူဆလင္လုပ္ငန္းရွင္ေတြရဲ႕ အနာဂတ္ဟာစိုးရိမ္ဖြယ္ရာျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၀န္ႀကီးေထာက္ျပေျပာဆိုသြားခဲ့ပါတယ္။

Uba Khet

ေရႊၿမန္မာ